.png "English"){kind=small}
Ακριβώς πριν από 50 χρόνια, τον Οκτώβριο του 1962, οι σχέσεις μεταξύ της ΕΣΣΔ και ΗΠΑεπιδεινώθηκαν σε τέτοιο βαθμό, που άγγιξαν τα όρια της πολεμικής σύγκρουσης. Η διένεξη, που στη Ρωσία ονομάζεται «κρίση της Καραϊβικής» και στην Αμερική «κρίση της Κούβας», συντάραξε τον κόσμο με τον καταιγιστικό ρυθμό των εξελίξεων και των αποφάσεων των ηγετών των δύο χωρών, που δεν άφησαν να μετατραπεί ο Ψυχρός Πόλεμος σε μια «θερμή», παγκόσμια καταστροφή.
Στη διάρκεια των 13 ημερών του Φθινοπώρου του ’62, που διήρκησε η κρίση, η ανθρωπότητα βρέθηκε στο χείλος της πυρηνικής καταστροφής, αλλά την τελευταία στιγμή, ο σοβιετικός ηγέτης, Νικίτα Χρουστσόφ, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι, κατάφεραν να συμφωνήσουν και να αποφευχθεί ο πυρηνικός πόλεμος.
Στη διάρκεια των 13 ημερών του Φθινοπώρου του ’62, που διήρκησε η κρίση, η ανθρωπότητα βρέθηκε στο χείλος της πυρηνικής καταστροφής, αλλά την τελευταία στιγμή, ο σοβιετικός ηγέτης, Νικίτα Χρουστσόφ, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι, κατάφεραν να συμφωνήσουν και να αποφευχθεί ο πυρηνικός πόλεμος.
Το χρονολόγιο της κρίσης
1961
Οι ΗΠΑ αναπτύσσουν στο έδαφος της Τουρκίας πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς, οι οποίοι απειλούν με την εγγύτητα της θέσης τους, το δυτικό τμήμα της ΕΣΣΔ.
Οι ΗΠΑ αναπτύσσουν στο έδαφος της Τουρκίας πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς, οι οποίοι απειλούν με την εγγύτητα της θέσης τους, το δυτικό τμήμα της ΕΣΣΔ.
15/101962
Σε συνθήκες απόλυτης μυστικότητας, μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν στην Κούβα 42 σοβιετικοί πυρηνικοί πύραυλοι με πυρηνικές κεφαλές και βομβαρδιστικά που μπορούν να μεταφέρουν πυρηνικές βόμβες. Αυτή η απόφαση, που ελήφθη κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Άμυνας της ΕΣΣΔ, το Μάϊο του 1962, ήταν προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Η Κούβα έλαβε μια αξιόπιστη προστασία έναντι οποιασδήποτε επίθεσης από τις ΗΠΑ και η σοβιετική στρατιωτική ηγεσία, μείωσε τον χρόνο πτήσης των πυραύλων της προς το αμερικανικό έδαφος.
16/10/1962
Μετά την επεξεργασία και την ανάλυση των πληροφοριών, η CIA παρουσιάζει τα αποτελέσματα των αεροφωτογραφιών στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι. Ο πρόεδρος συγκαλεί την εκτελεστική επιτροπή του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (The Executive Committee of the National Security Council), η οποία αποτελείται, εκτός από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, από τον αντιπρόεδρο, Λίντον Τζόνσον, τον υπουργό Εξωτερικών, Ντιν Ρασκ, τον υπουργό Άμυνας, Ρόμπερτ Μακναμάρα, τον γενικό Εισαγγελέα, Ρόμπερτ Κένεντι κ.ά. Η Επιτροπή προτείνει τρία σενάρια αντίδρασης. Είτε να καταστρέψουν τους πυραύλους με χτυπήματα ακριβείας, είτε να προχωρήσουν σε μία ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση, ή τέλος, να επιβάλουν ναυτικό αποκλεισμό στην Κούβα.
18/101962
Ο Κένεντι συναντιέται με τον σοβιετικό υπουργό Εξωτερικών, Αντρέι Γκρομύκο, και τον πρεσβευτή της ΕΣΣΔ στις ΗΠΑ, Ανατόλι Ντομπρίνιν. Ο τελευταίος δεν ξέρει τίποτα για τα σχέδια του Χρουστσόφ, ενώ ο Γκρομύκο διαβεβαιώνει τον αμερικανό πρόεδρο ότι δεν υπάρχουν σοβιετικοί πύραυλοι στην Κούβα.
22/101962
Ο Κένεντι σε τηλεοπτικό διάγγελμά του προς το αμερικάνικο έθνος, δήλωσε ότι έχουν ανακαλύψει σοβιετικούς πυραύλους την Κούβα και ότι απαιτεί από την ΕΣΣΔ την άμεση απόσυρσή τους. Αναφέρει επίσης, ότι έθεσε την Κούβα σε κατάσταση «καραντίνας». Ο όρος δεν επιλέχθηκε τυχαία. Ο αποκλεισμός θα μπορούσε να εκληφθεί από τη διεθνή κοινότητα, ως μια πράξη πολέμου.
24/10/1962
Τα αμερικάνικα πολεμικά πλοία περικυκλώνουν την Κούβα. Ο ναυτικός αποκλεισμός ξεκινάει. Οι Ενοπλες Δυνάμεις της ΕΣΣΔ και των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, τίθενται σε κατάσταση υψηλής επιφυλακής.
Μέχρι το βράδυ, παρά τη διακηρυχθείσα καραντίνα, το πλοίο «Αλεξαντρόφσκ» (με πυρηνικές κεφαλές επί του σκάφους) και άλλα σοβιετικά πλοία, φθάνουν στις ακτές της Κούβας. Οι αμερικανοί δεν άνοιξαν πυρ εναντίον τους.
Ο Χρουστσόφ και ο Κένεντι ανταλλάσσουν μηνύματα. Ο αμερικανός πρόεδρος καλεί τον ηγέτη της ΕΣΣΔ «να φερθεί με σύνεση» και ο Χρουστσόφ απαντά με το αίτημα της διακοπής της καραντίνας, «μιάς πράξης επιθετικότητας που ωθεί την ανθρωπότητα στην άβυσσο του παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου».
Τα αμερικάνικα πολεμικά πλοία περικυκλώνουν την Κούβα. Ο ναυτικός αποκλεισμός ξεκινάει. Οι Ενοπλες Δυνάμεις της ΕΣΣΔ και των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, τίθενται σε κατάσταση υψηλής επιφυλακής.
Μέχρι το βράδυ, παρά τη διακηρυχθείσα καραντίνα, το πλοίο «Αλεξαντρόφσκ» (με πυρηνικές κεφαλές επί του σκάφους) και άλλα σοβιετικά πλοία, φθάνουν στις ακτές της Κούβας. Οι αμερικανοί δεν άνοιξαν πυρ εναντίον τους.
Ο Χρουστσόφ και ο Κένεντι ανταλλάσσουν μηνύματα. Ο αμερικανός πρόεδρος καλεί τον ηγέτη της ΕΣΣΔ «να φερθεί με σύνεση» και ο Χρουστσόφ απαντά με το αίτημα της διακοπής της καραντίνας, «μιάς πράξης επιθετικότητας που ωθεί την ανθρωπότητα στην άβυσσο του παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου».
25/10/1962
Στη συνεδρίαση αυτή παίχτηκε μία από τις πιο αξέχαστες σκηνές στην ιστορία του ΟΗΕ. Ο αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, Αντλάι Στίβενσον, προσπαθεί να εξαναγκάσει τον σοβιετικό αντιπρόσωπο Βαλεριάν Ζόριν, να δώσει απάντηση σχετικά με την ύπαρξη πυραύλων στην Κούβα, εκφέροντας την πασίγνωστη πλέον ρήση: «Μην περιμένετε για να σας το μεταφράσουν». Και χωρίς να περιμένει απάντηση, ο Στίβενσον δείχνει στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις φωτογραφίες των θέσεων των πυραύλων, στο κουβανικό έδαφος.
16/10/1962
28/10/1962
Ο Χρουστσόφ έστειλε μια επιστολή στον Κένεντι, με την οποία προσέφερε την αποσυναρμολόγηση (διάλυση της βάσης) των σοβιετικών πυραύλων και τη μεταφορά τους μακριά από την Κούβα, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες υποσχεθούν να μην εισβάλουν στο νησί της Ελευθερίας. Η επιστολή καταλήγει με τη φράση: «Μαζί και οι δύο μας δεν θα πρέπει τώρα να τραβήξουμε στα άκρα το σχοινί, με το οποίο δέσαμε σε κόμπο τον πόλεμο».
27/10/1962
Οι σοβιετικές δυνάμεις στην Κούβα καταρρίπτουν με αντιαεροπορικό πύραυλο ένα από τα κατασκοπευτικά αεροπλάνα των ΗΠΑ. Ο αμερικανός πιλότος σκοτώνεται. Η κατάσταση υπερθερμαίνεται και φτάνει σε οριακό σημείο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποφασίζει ότι μετά από δύο μέρες θα ξεκινήσει ο βομβαρδισμός των σοβιετικών πυραυλικών βάσεων, και η στρατιωτική επίθεση στο νησί. Ο πυρηνικός πόλεμος, φαίνεται αναπόφευκτος.
Πολλοί αμερικανοί, εγκαταλείπουν τις μεγάλες πόλεις, φοβούμενοι επικείμενο σοβιετικό χτύπημα.
Οι σοβιετικές δυνάμεις στην Κούβα καταρρίπτουν με αντιαεροπορικό πύραυλο ένα από τα κατασκοπευτικά αεροπλάνα των ΗΠΑ. Ο αμερικανός πιλότος σκοτώνεται. Η κατάσταση υπερθερμαίνεται και φτάνει σε οριακό σημείο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποφασίζει ότι μετά από δύο μέρες θα ξεκινήσει ο βομβαρδισμός των σοβιετικών πυραυλικών βάσεων, και η στρατιωτική επίθεση στο νησί. Ο πυρηνικός πόλεμος, φαίνεται αναπόφευκτος.
Πολλοί αμερικανοί, εγκαταλείπουν τις μεγάλες πόλεις, φοβούμενοι επικείμενο σοβιετικό χτύπημα.
Ο σοβιετικός πρεσβευτής στις ΗΠΑ, Ανατόλι Ντομπρίνιν, συναντιέται στην κατοικία του με τον γενικό Εισαγγελέα των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Κένεντι. Ο Ρ. Κένεντι, δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον ήταν έτοιμη να τερματίσει το ναυτικό αποκλεισμό και να δώσει εγγυήσεις περί μη επίθεσης κατά της Κούβας, εάν η Μόσχα αποσύρει τους πυραύλους από τον νησί της Ελευθερίας. Επιβεβαιώνει επίσης, την ετοιμότητα των ΗΠΑ να αποσυναρμολογήσουν τους αμερικανικούς πυραύλους στην Τουρκία, μέσα σε διάστημα μερικών μηνών. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του Χρουστσόφ, ήταν αυτή η συνάντηση που σκιαγράφησε το πλαίσιο της πιθανής συμβιβαστικής λύσης.
Το τέλος της κρίσης
Πηγή: rbth
Η σοβιετική ηγεσία συγκεντρώνεται στην κρατική εξοχική κατοικία φιλοξενίας υψηλών προσώπων της ΚΕ του ΚΚΣΕ στο Νόβο-Ογκάριεβο, στα περίχωρα της Μόσχας, και αποφασίζει να δεχτεί τις απαιτήσεις των ΗΠΑ για την απόσυρση των σοβιετικών πυραύλων από την Κούβα. Η διεθνής ένταση μειώνεται πολύ γρήγορα. Τελικά γλυτώσαμε τον πυρηνικό πόλεμο.
