.png "English"){kind=small}
Δεν χρειάστηκε πολύ χρόνος για να ξεκινήσουν οι κραυγές χλευασμού από την στιγμή που ανακοινώθηκε η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ειρωνικός τόνος αναδύθηκε ακόμα και μέσα από τις σελίδες περιοδικών όπως το Foreign Policy, στο οποίο ο Daniel W. Drezner χαρακτήρισε τη νίκη της ΕΕ «χιουμοριστική».
Ο απορριπτικός τόνος των σχολίων, αντανακλά την αδυναμία να αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν τα ιστορικά επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – αλλά και το έργο που συνεχίζει να κάνει για την εξάλειψη των εμποδίων για την οικονομική ενίσχυση και τη διεθνή συνεργασία των εθνοτήτων, σε μια ήπειρο που για αιώνες είχε κολλήσει σε έναν φαύλο κύκλο πολεμικών συγκρούσεων.
Αναλογιστείτε ότι το διάστημα μεταξύ της ολοκλήρωσης του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου και της υπογραφής της σύμβασης του 1951 για την θεσμοθέτηση του προκατόχου της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, οι λαοί της Ευρώπης υπομείνανε χρόνια αιματηρών συγκρούσεων, ως επί το πλείστον αχρείαστων. Ο κατάλογος περιλαμβάνει όχι μόνο τους δύο παγκόσμιους πολέμους και την τραγωδία του Ολοκαυτώματος, αλλά και τις συγκρούσεις μεταξύ της Γαλλίας και της Πρωσίας, της Πρωσίας και Αυστρίας, της Ρωσίας και Τουρκίας, της Τουρκίας και της Ελλάδας, καθώς και αμέτρητες αψιμαχίες στα Βαλκάνια.
Είναι αξιοσημείωτο ότι παρόλο την ιστορική πόλωση ανάμεσα σε ευρωπαϊκά κράτη, όπως μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας, ή της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, κατάφεραν να δημιουργήσουν μια νέα τάξη πραγμάτων για την ήπειρο, που βασίζεται σε μια ενιαία κοινή αγορά, οι ακρογωνιαίοι λίθοι της οποίας είναι η ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Αξιοσημείωτη, επίσης, είναι η μετεξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης από μία εμπορική προσπάθεια σε ένα πολιτικό εγχείρημα, με τους εκλεγμένους εκπροσώπους από όλα τα κράτη μέλη να συνθέτουν ένα διηπειρωτικό κοινοβούλιο.
Η ένταξη νέων κρατών μελών σε αυτές τις δομές είναι επίσης ένα εκπληκτικό κατόρθωμα. Η Ελλάδα, ακολουθούμενη από την Ισπανία και την Πορτογαλία, κατόρθωσαν την εισαγωγή τους στη δεκαετία του 1980, αφού απομακρύνθηκαν από το φασισμό και την δικτατορία. Η ένταξη των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, οι διαδικασίες για τις οποίες ξεκίνησαν λίγα μόλις χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ήταν απαραίτητη όσον αφορά την διασφάλιση ότι θα ακολουθήσουν και αυτές οι χώρες δημοκρατικά και καπιταλιστικά μονοπάτια. Τον επόμενο χρόνο, η Κροατία θα ακολουθήσει τη Σλοβενία, ως μία από τις πρώτες δημοκρατίες της πρώην Γιουγκοσλαβίας που εντάσσονται στην Ένωση. Στο μέλλον, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να είναι σε θέση να αφομοιώσει τη Σερβία, παράλληλα με ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο Κοσσυφοπέδιο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει επίσης να επαινεθεί για το έργο που κάνει εκτός των συνόρων της με τη μορφή διεθνούς βοήθειας. Η βοήθεια που έδωσε πέρυσι η ΕΕ αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ της παγκόσμιας βοήθειας, παρέχοντας περίπου 53,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Μόνο η βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – της εκτελεστικής εξουσία της ένωσης – ξεπέρασε τα 11,3 δισεκατομμύρια (14.600.000.000 δολαρίου), καθιστώντας την τον μεγαλύτερο πολυμερή δωρητή στον κόσμο και τον δεύτερο μεγαλύτερο διμερή δωρητή, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο μεγαλύτερος παραλήπτης των κονδυλίων είναι η υπο-Σαχάρια Αφρική, με τα χρήματα να δαπανώνται για την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, για καθαρό νερό, καθώς και για έκτακτες ανάγκες ανακούφισης των πολιτών και ανοικοδόμησης.
Πράγματι, το ευρωπαϊκό σχέδιο έχει επιβραδυνθεί. Η δημιουργία του ευρώ και μιας νομισματικής ένωση χωρίς δημοσιονομική ένωση ήταν λάθος. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, η επιδίωξη ήταν το ιδανικό μιας πιο ενωμένης και αρμονικής ηπείρου. Ο Χέλμουτ Κολ, ο οποίος έδινε μεγάλη βαρύτητα στην εφαρμογή του ενιαίου νομίσματος, υπήρξε πρόθυμος να θυσιάσει για λογαριασμό της Γερμανίας, το ισχυρό και σταθερό γερμανικό μάρκο για χάρη του ευρώ και να περιορίσει την οικονομική ανεξαρτησία της χώρας του, προκειμένου να καθησυχάσει τη Γαλλία και τους υπόλοιπους ότι μια επανενωμένη Γερμανία δεν θα επιδιώξει να είναι η κυρίαρχη δύναμη στην μετα-σοβιετική Ευρώπη. Η ιδέα μπορεί να ήταν λανθασμένη, αλλά υπήρχε συναίσθημα και όραμα.
Τα προηγούμενα χρόνια, το Νόμπελ Ειρήνης έχει χορηγηθεί σε υποψήφιους τα διαπιστευτήρια των οποίων ως ειρηνοποιοί, αποτελεί θέμα συζήτησης. Ο Χένρι Κίσινγκερ βραβεύτηκε το 1973 για μια συνθήκη ειρήνης που δεν κατείχε, και ενώ είχε συμβάλει σε αδικήματα κατά της σταθερότητας κρατών όπως η Χιλή και τη Σοβιετική Ένωση. Όταν η Μητέρα Τερέζα αποδέχθηκε το βραβείο της το 1979, διακήρυξε ότι «η έκτρωση είναι το χειρότερο κακό και ο μεγαλύτερος καταστροφέας της ειρήνης γιατί είναι ένας πόλεμος εναντίων του παιδιού είναι η άμεση σφαγή αθώου παιδιού , από την ίδια την μητέρα Και αν δεχθούμε ότι μια μητέρα μπορεί να σκοτώσει ακόμη και το δικό της παιδί πως μπορούμε να το πούμε σε άλλους ανθρώπους να μη σκοτώσουν ο ένας τον άλλο»”. Ακόμα και πρόσφατα, η παραλαβή του βραβείου από τον Μπαράκ Ομπάμα δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί ούτε με την υπογραφή κάποιας συνθήκης.
Η χρονική στιγμή που δόθηκε το φετινό βραβείο στην ΕΕ ενέχει πολιτική σκοπιμότητα. Είναι εν μέρει μια πράξη υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ώρα που υποφέρει από κρίση χρέους. Το ποσοστό ανεργίας συνολικά στην Ευρωζώνη έπιασε 11,4%τον Αύγουστο (25% στην Ελλάδα και την Ισπανία). Για τους νέους το πρόβλημα είναι ακόμη χειρότερο, και η προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ για το 2013 είναι μόλις 1%.
Αλλά αυτό δεν κάνει την απονομή του βραβείου λιγότερο σωστή, ούτε τα σημερινά προβλήματα επισκιάζουν ή αναιρούν το γεγονός ότι δεν υπάρχει πιο υπεύθυνος ενιαίος φορέας από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την οικονομική ευημερία και την πολιτική ένωση στη μεταπολεμική Ευρώπη. Πράγματι, ήταν καιρός να βραβευτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση για τα επιτεύγματά της στον τομέα αυτό. Αυτό το βραβείο δεν επισημοποιεί μόνο την εκτίμηση για την Ευρώπη και το ευρωπαϊκό σχέδιο, αλλά επίσης συντελεί κατά κάποιο τρόπο στην αποκατάσταση του κύρους του Νόμπελ Ειρήνης, που επανειλημμένα σπιλώθηκε από λάθος επιλογές. Παρά τις διαφωνίες η φετινή επιλογή για το Νόμπελ Ειρήνης συνάγει με τα λόγια του Alfred Nobel: ”αυτός που προσφέρει το μεγαλύτερο και καλύτερο έργο για την αδελφοσύνη μεταξύ των εθνών και την προώθηση της ειρήνης. “
του Liam Hoare, δημοσιογράφου της εφημερίδας Atlantic και ειδικού σε εξωτερικά θέματα
