Του Κώστα Ράπτη
Στην κινέζικη μυθολογία το φίδι αποτελεί σύμβολο ευελιξίας, ευφυΐας και αυτοπειθαρχίας. Πρόκειται για ιδιότητες τις οποίες οι Κινέζοι ιθύνοντες θα πρέπει να επιδείξουν στο έπακρο, καθώς η χώρα τους εισήλθε στο Έτος του Φιδιού εν μέσω ανησυχητικών ανισορροπιών.
Ήδη οι εορτασμοί της Κινέζικης Πρωτοχρονιάς την Κυριακή αποτέλεσαν χαρακτηριστικό σημάδι, καθώς οι εορταστικές εκδηλώσεις υπήρξαν, με κυβερνητική καθοδήγηση περισσότερο λιτές φέτος, ενώ οι εκτοξεύσεις πυροτεχνημάτων περιορίσθηκαν στο Πεκίνο προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα οξυμένα περιβαλλοντικά προβλήματα της πρωτεύουσας της Κίνας.
Σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua οι πωλήσεις πυροτεχνημάτων οι πωλήσεις πυροτεχνημάτων κατά το τελευταίο πενθήμερο πριν από την έλευση του Νέου Έτους μειώθηκαν κατά 37% σε σχέση με πέρσι (ήτοι από 410.00 σε 260.000 χαρτοκιβώτια), ενώ τα σημεία εκτόξευσης περιορίσθηκαν από 1.429 σε 1.337.
Τα πυροτεχνήματα παραδοσιακά συμβολίζουν τον διασκορπισμό των πνευμάτων του κακού – όχι όμως και της αιθαλομίχλης: το Πεκίνο είχε τον μήνα Φεβρουάριο 23 ημέρες “νέφους”, έναντι 10 τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Οι εισαγωγές ασθενών στα νοσοκομεία με καρδιοαναπνευστικά προβλήματα πολλαπλασιάσθηκαν, ορισμένα εργοστάσια διέκοψαν τη λειτουργία τους, τα κυβερνητικά οχήματα διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν τους δρόμους και τα σχολεία ακύρωσαν τις δραστηριότητές τους σε ανοιχτούς χώρους.
Το περιβαλλοντικό κόστος της αχαλίνωτης κινεζικής “ανάπτυξης” δεν ήταν το μόνο δεινό το οποίο οι Κινέζοι ιθύνοντες θέλησαν να αντιμετωπίσουν δίνοντας το σήμα για μια λιτή Πρωτοχρονιά. Ο περιορισμός της κοινωνικής ανισότητας προβάλλει όλο και περισσότερο ως προτεραιότητα στους σχεδιασμούς του Πεκίνου – εξ ού και οι εκδηλώσεις χλιδής των προνομιούχων περιορίσθηκαν. (π.χ. οι πρωτοχρονιάτικες κρατήσεις σε εστιατόρια μειώθηκαν κατά 60%). Ακόμη και η Celine Dion η οποία τραγούδησε στα μανδαρίνικα, για το πρωτοχρονιάτικο show της κινεζικής κρατικής τηλεόρασης (το οποίο παρακολουθούν περίπου 1 δισ. άνθρωποι)περιβαλλόταν από το ίδιο σκηνικό με πέρσι...
Η εβδομαδιαία “εαρινή” αργία της Κινέζικης Πρωτοχρονιάς αποτελεί και την μεγαλύτερη μαζική μετακίνηση στον σύγχρονο κόσμο – καθώς εκατοντάδες εκατομμύρια Κινέζων εσωτερικών μεταναστών επιστρέφουν από τα αστικά κέντρα στις ιδιαίτερες πατρίδες τους. Περίσταση, η οποία δίνει την ευκαιρία να έρθουν για άλλη μία φορά στην επιφάνεια οι ανισορροπίες πόλης και υπαίθρου στην δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την Τρίτη, παραμονές της έλευσης του Νέου Έτους, η κινεζική κυβέρνηση εξέδωσε έκθεση με την οποία τίθεται ο στόχος να διπλασιασθούν μέχρι το 2020 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του2010) τα πραγματικά μέσα εισοδήματα των Κινέζων και να περιορισθεί κατά 80 εκατομμύρια μέχρι το 2015 (από 128 εκατομμύρια το 2010) ο αριθμός όσων, κυρίως στις αγροτικές περιοχές, ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας που υπολογίζεται στα 2.300 γουάν, ήτοι 366 δολάρια, κατά κεφαλήν ετησίως.
Δεν είναι τυχαίο ότι για πρώτη φορά εκδόθηκαν επίσημα στατιστικά στοιχεία για τα επίπεδα της κινεζικής ανισότητας στην Κίνα, όπου ο συντελεστής Gini προσδιορίσθηκε για το 2012 στο 0,474 (ή 0,61, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Chengdu, όταν κατά τα Ηνωμένα Έθνη, το 0,4 συνιστά “επίπεδο συναγερμού”).
Σύμφωνα με το Xinhua, τα πορίσματα της κυβερνητικής task force για την ανισότητα, η οποία συγκροτήθηκε το φθινόπωρο του 2010, προβλέπουν περαιτέρω βιομηχανοποίηση της αγροτικής παραγωγής και λοιπούς μηχανισμούς ενίσχυσης του εισοδήματος των αγροτών, παραχώρηση ασφαλιστικής κάλυψης στους εσωτερικούς μετανάστες (οι οποίοι, βάσει του συστήματος των εσωτερικών διαβατηρίων συνιστούν κατοίκους “β’ κατηγορίας” των αστικών κέντρων), αύξηση του βασικού μισθού, φοροαπαλλαγές για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εισαγωγή φόρων πολυτελείας, αύξηση της φορολόγησης των μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων κατά 5% ώστε να χρηματοδοτηθεί η κοινωνική ασφάλιση (μέχρι τώρα ο φορολογικός συντελεστής κυμαίνεται στο 10%-15% αλλά οι περισσότερες κρατικές επιχειρήσεις έχουν επιστροφές φόρου για επενδύσεις)και επέκταση στους ξένους υπηκόους της φορολόγησης των μερισμάτων και των bonus.
Οι κυβερνώντες αναγνωρίζουν την εκρηκτική δυναμική της ανισότητας που υπονομεύει την κοινωνική συνοχή – ωστόσο, οι διεθνείς αναλυτές απορούν κατά πόσον είναι δυνατή η αντιμετώπισή της σε συνθήκες πολιτικής αδιαφάνειας. Πάντως ο νέος ηγέτης της Κίνας Xi Jinping μπορεί να ελπίζει ότι φέτος είναι η χρονιά του – καθώς και ο ίδιος έχει γεννηθεί στο ζώδιο του Φιδιού.