.png "English"){kind=small}
«Εν αρχή ην… το αβγό,» απαντούν επιστήμονες μετά από την σπάνια αποκάλυψη μιας απολιθωμένης φωλιάς δεινοσαύρου, που μας φέρνει ακόμα πιο κοντά στη λύση του πολυσυζητημένου αινίγματος «η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα;».
Ένας σαρκοφάγος δεινόσαυρος έφτιαξε τη φωλιά του πριν από 77 εκατομμύρια χρόνια κοντά σε μια αμμώδη παραλία. Όταν όμως, το επίπεδο της θάλασσας ανέβηκε, η άσπλαχνη μητέρα εξαφανίστηκε, εγκαταλείποντας τα αυγά της πριν από την επώαση. Οι ερευνητές τώρα έχουν να μελετήσουν την απολιθωμένη φωλιά και τουλάχιστον πέντε αυγά. Η φωλιά αποτελείται από ένα συνονθύλευμα άμμου, που εκτείνεται τουλάχιστον κατά μισό μέτρο και ζυγίζει περίπου 50 κιλά.
«Ορισμένα χαρακτηριστικά της φωλιάς είναι κοινά με αυτά των πουλιών και η έρευνα που διενεργούμε μας αποδεικνύει ότι, χαρακτηριστικά όπως η επώαση, η δημιουργία φωλιάς και τα αυγά μπορούν να μας δώσουν απάντηση στο μακραίωνο ερώτημα: Ποιος ήρθε πρώτος; Το αυγό ή η κότα; Ακόμα και μετά από δισεκατομμύρια χρόνια,» αναφέρει ο ερευνητής Francois Therrien, διευθυντής παλαιοντολογίας στο Βασιλικό Μουσείο της Αλμπέρτας του Καναδά.
«Ορισμένα χαρακτηριστικά της φωλιάς είναι κοινά με αυτά των πουλιών και η έρευνα που διενεργούμε μας αποδεικνύει ότι, χαρακτηριστικά όπως η επώαση, η δημιουργία φωλιάς και τα αυγά μπορούν να μας δώσουν απάντηση στο μακραίωνο ερώτημα: Ποιος ήρθε πρώτος; Το αυγό ή η κότα; Ακόμα και μετά από δισεκατομμύρια χρόνια,» αναφέρει ο ερευνητής Francois Therrien, διευθυντής παλαιοντολογίας στο Βασιλικό Μουσείο της Αλμπέρτας του Καναδά.
Η απάντηση
«Δεν είναι εντελώς ξεκάθαρο εάν η κότες ήρθαν πριν από τα αυγά,» σχολιάζει η Darla Zelenitsky, παλαιοντολόγος από το πανεπιστήμιο Calgary, η οποία εξέτασε πρώτη τη φωλιά του δεινοσαύρου.
Ωστόσο, μετά την ανακάλυψη της φωλιάς, η απάντηση στο αίνιγμα είναι προφανής. Οι δεινόσαυροι δημιούργησαν φωλιές, όπως αυτές των πουλιών, και εναπόθεσαν παρόμοια αυγά,ε ναι πριν τα πουλιά εξελιχθούν από τους δεινοσαύρους.
«Το αυγό ήρθε πριν από την κότα,» αναφέρει η Zelenitsky. «Οι κότες εξελίχθηκαν αφότου αυτοί οι σαρκοφάγοι δεινόσαυροι εναπόθεσαν τα αυγά τους.»
Ίσως λοιπόν το διάσημο αίνιγμα θα πρέπει να παραφραστεί κάπως έτσι: Ποιος ήρθε πρώτος; Ο δεινόσαυρός ή το αυγό; Εντωμεταξύ, η ανακάλυψη της φωλιάς αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη για την ομοιότητα των αυγών με αυτά των πουλιών και ειδικότερα της κότας.
Η απολιθωμένη φωλιά συλλέχθηκε το 1990 και κρατήθηκε στην επαρχία Αλμπέρτα του Καναδά. Τότε, η Zelenitsky παρατήρησε για πρώτη φορά τα υπολείμματα, τα οποία αρχικά θεωρήθηκε ότι ανήκαν σε ένα φυτοφάγο δεινόσαυρο. Το 2007, το απολίθωμα μεταφέρθηκε στο Βασιλικό Μουσείο Παλαιοντολογίας της Αλμπέρτας.
Η Zelenitsky πολύ γρήγορα κατάλαβε ότι η φωλιά και τα αυγά ανήκαν σε ένα μικρό Θερόποδο, ένα σαρκοφάγο δεινόσαυρο. Πιο συγκεκριμένα, το ζώο αυτό ανήκε σε μια ομάδα δεινοσαύρων από την οποία, σύμφωνα με τους επιστήμονες, προήλθαν τα πουλιά πριν από 150 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη διάρκεια της Ιουράσιας Περιόδου.
Η Zelenitsky πολύ γρήγορα κατάλαβε ότι η φωλιά και τα αυγά ανήκαν σε ένα μικρό Θερόποδο, ένα σαρκοφάγο δεινόσαυρο. Πιο συγκεκριμένα, το ζώο αυτό ανήκε σε μια ομάδα δεινοσαύρων από την οποία, σύμφωνα με τους επιστήμονες, προήλθαν τα πουλιά πριν από 150 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη διάρκεια της Ιουράσιας Περιόδου.
«Οι φωλιές μικρών Θερόποδων είναι σπάνιες στη Βόρεια Αμερική,» σχολιάζει η Zelenitsky. «Βασιζόμενοι στα χαρακτηριστικά των αυγών και της φωλιάς, ξέρουμε ότι η φωλιά ανήκε σε κάποιο μικρό σαρκοφάγο δεινόσαυρο. Όπως και να έχει, πρόκειται για την πρώτη φωλιά, αντιπροσωπευτική των μικρών αυτών δεινοσαύρων,» αναφέρει η Zelenitsky.
«Η εξέταση της φωλιάς, που παρουσιάστηκε στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Palaeontology, δίνει πληροφορίες για την εναπόθεση αυγών από τη συγκεκριμένη ομάδα δεινόσαυρων αλλά και άλλους, σε συνδυασμό με την εξέλιξη της συμπεριφοράς τους,» τονίζει ο Therrien. «Η έρευνα μας αποκαλύπτει πολλά για τους δεινόσαυρους που εναποθέτουν αυγά και κατασκευάζουν τις φωλιές τους.»
Η θέση και η απόσταση των αυγών προτείνουν ότι η φωλιά αρχικά περιείχε τουλάχιστον 12 αυγά, διατεταγμένα σε ένα δακτύλιο, γύρω από ένα λόφο, όπου το Θερόποδο θα μπορούσε να έχει κάτσει για να εκκολάψει τα αυγά του. Τα αυγά είχαν μήκος περίπου 12 εκατοστά και, όπως ακριβώς τα αυγά πουλιών, είχαν μια μυτερή άκρη.
Η εξέταση της φωλιάς απέδειξε επίσης ότι ο δεινόσαυρος εναπόθετε δυο αυγά κάθε φορά, όπως περίπου τα πουλιά που αφήνουν ένα αυγό τη φορά, αλλά σε αντίθεση με τους κροκόδειλους για παράδειγμα, οι οποίοι εναποθέτουν τα αυγά τους όλα μαζί.
Και σαν να μην ήταν αρκετή η λύση του μυστηρίου κότας-αυγού, οι ερευνητές τώρα έχουν νέο στόχο: «την αποκάλυψη και άλλων φωλιών του είδους, όμως αυτή τη φορά με μικρά,» αναφέρει η Zelenitsky. «Υπάρχουν αυγά δεινοσαύρων από τη Βόρεια Αμερική με διατηρημένα κόκαλα στο εσωτερικό τους. Οι πιθανότητες είναι αρκετές, ωστόσο οι φωλιές μικρών σαρκοφάγων δεινοσαύρων είναι σπάνιες.»
Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τους Richard και Donna Strong και γνωστές οργανώσεις της επαρχίας Αλμπέρτα του Καναδά.
pathfinder
