Η ευθύνη της δημοσίευσης

του Τάσου Τέλλογλου, www.protagon.gr

Το πρωί του Σαββάτου, ενας φίλος δικηγόρος από εκείνους που ήταν στη λίστα που δημοσίευσε το Hot Doc, με πήρε τηλέφωνο και με ρώτησε αν πρέπει να κάνει αγωγή στον Κώστα Βαξεβάνη, καθώς εχει δύο παιδιά και φοβάται για την ασφάλειά τους. Φυσικά τον αποθάρρυνα. Το διάβημα του ωστόσο θέτει το ζήτημα της στάθμισης δύο αγαθών: Από τη μία το δικαίωμα όσων έχουν λογαριασμούς στην Ελλάδα ή το εξωτερικό να αφορά τους ίδιους και όσους οι ίδιοι επιλέγουν να αποκαλύψουν το που έχουν λογαριασμό, εκτός και αν πρόκειται για εισαγγελείες ή Εφορία  και απο την αλλη το δικαίωμα για ενημέρωση οταν υπάρχει δικαιολογημένο δημόσιο ενδιαφέρον.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι για το Hot Doc ήταν μεγάλη επιτυχία η απόκτηση της λίστας. Αρκεί αυτό για να δημοσιευθείη λίστα; Κατά τη γνώμη μου, όχι. Αρκούν όσα γνωρίζουμε για τη λίστα – και γνωρίζουμε αρκετά για τις συνθήκες που συντάχθηκε και έφτασε στην Ελλάδα – για να δημοσιευθούν τα ονόματα των καταθετών της HSBC; Kαι πάλι, όχι. Όταν το Wikileaks συγκέντρωσε τα τηλεγραφήματα από το Ιράκ και το Αφγανιστάν η τα τηλεγραφήματα από τις αμερικανικές πρεσβείες σε ολόκληρο τον κόσμο, οι συντάκτες στους οποίους εμπιστεύθηκε το υλικό το ανέλυσαν επι αρκετές βδομάδες και όσοι πρωταγωνιστούσαν σε αυτό ρωτήθηκαν αν ήθελαν να απαντήσουν πριν την δημοσίευση.  Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στην δική μας περίπτωση, αρκετοί θα «πετούσαν την μπάλα στην εξέδρα» και ότι στο 95% των περιπτώσεων ο δημοσιογράφος, που μόνο για τους βουλευτές ή πρώην υπουργούς μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε φορολογικά στοιχεία μέσω του «πόθεν έσχες», θα ήταν πολύ δύσκολο να διασταυρώσει έγγραφα τα στοιχεία του. Θα μπορούσε όμως ρωτώντας ένα δείγμα από αυτούς να επιβεβαιώσει από λίγες θετικές απαντήσεις τη γνησιότητα των στοιχείων του – όπως συνέβη με επιχειρηματία με μεγάλη χρηματιστηριακή δραστηριότητα που ρωτήθηκε από άλλο μέσο στο Ισραήλ όπου ζει – και ταυτόχρονα να έχει ισχυρά «χαρτιά» για την «αναγκαία επιμέλεια» στην έρευνα.

Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία οτι το αρχείο της HSBC περιήλθε παράνομα στα χέρια εκείνου που το εδωσε στις αρχές διαφόρων χωρών – ο Ερβέ Φαλτσιανί είναι σε μία ισπανική φυλακή. Δέν υπάρχει καμμία αμφιβολία οτι ολες οι ευρωπαικές χώρες πλήν της Ελλάδα εισέπραξαν πολλά εκατομμύρια ευρώ σε φόρους απο αυτή την παράνομη λίστα. Ο δημοσιογράφος, ομως, δεν είναι εφοριακός, ούτε εισαγγελλέας, ακόμα και αν οι αλλοι δύο θεσμοί δεν λειτουργούν. Η δουλειά του – και ο Κώστας Βαξεβάνης το γνωρίζει – είναι να επεξεργάζεται αυτά που μαθαίνει. Μπορεί να επεξεργαστεί ενα παράνομο αρχείο, αρκεί να μπορεί να υποστηρίξει τα  ευρήματά του και με αλλες αποδείξεις. Διότι ο δημοσιογραφος είναι πολίτης και ο νόμος είναι αυταξία, στο ονομα της οποίας δουλεύει.

ΥΓ. Για την υποκριτική στάση της Εισαγγελείας αξίζει μία παρατήρηση: Δεκάδες μέσα αναδημοσίευσαν χωρίς συνέπειες τις λίστες των καταθετών της HSBC. Πρόκειται για «τζάμπα μάγκες» που εκαναν «κηδεία με ξένα κόλλυβα». Για αυτούς  δεν ισχύουν οι νόμοι της κυρίας Φάκου.