Δείτε: Έξι ντοκιμαντέρ για 60 χρόνια ροκ εν ρολ «αλητείας»

Eξέγερση αλλά με πολύ μουσική

• Γιάννης Νένες

Το rebellion είναι μια λέξη που σημαίνει εξέγερση αλλά με πολύ μουσική. Θυμό αλλά και χιούμορ. Επανάσταση αλλά και πάρτι. Την κουλτούρα του δρόμου αλλά και τους «παράδρομούς» της.

Πολλά σύμβολα, λογότυπα, σλόγκαν, ατάκες και εμβληματικές εικόνες έχουν συνδεθεί με αυτή την κουλτούρα, που ουσιαστικά άρχισε να είναι τόσο μαζική τα τελευταία εξήντα χρόνια, όπως συνέβη στη Μεγάλη Βρετανία. Το μεγάλο rock’n roll rebellion.

Από τις φαβορίτες των teddy boys και τις μηχανές Lambretta των mods μέχρι τα δερμάτινα τζάκετ των ρόκερς, τα σουέντ – κρεπ παπούτσια, τα t-shirts, τα μπλουζάκια Fred Perry με το διάσημο «στεφανάκι» αριστερά στο στήθος. Η Fred Perry γιορτάζοντας και η ίδια 60 χρόνια ζωής, ανέθεσε στον βραβευμένο δημιουργό ντοκιμαντέρ Don Letts τη δημιουργία μίας σειράς πρωτοποριακών ταινιών μικρού μήκους, με θέμα αυτή τη συναρπαστική ιστορία της βρετανικής μουσικής και της κουλτούρας του δρόμου.

Μια ιστορία που, με τον έναν ή άλλο τρόπο μας έχει αγγίξει όλους, τη σκέψη, τη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής των τελευταίων τριών γενεών. Το ροκ όπως συνέβη στην αληθινή ζωή: στο δρόμο. Mods, Teds, η Μαύρη Μουσική, το punk, το ska, η περίφημη «βρετανική σκηνή».

Τα "Don Letts Subculture Films" είναι ένα κινηματογραφικό πείραμα: για πρώτη φορά ένα φιλμ ολοκληρώνεται μέσα από μία σειρά μικρότερων ταινιών που συνδέονται αναμεταξύ τους με χρονική ακολουθία.
Θαυμάσια αίσθηση της μουσικής που παίζει και τον ρόλο της γέφυρας ανάμεσα σε αυτά τα 6 δεκάλεπτα ντοκιμαντέρ, συναρπαστικό υλικό, μεγάλο μέρος του οποίου έρχεται για πρώτη φορά στο φως και εύστοχος, εξαιρετικός σχολιασμός από ανθρώπους «που ήταν εκεί».

Παρακολουθείστε βήμα προς βήμα την ιστορία της πιο ωραίας ροκ’εν ρολ «αλητείας»:

• Επεισόδιο 1: Born to be wild Πώς ξεκίνησαν όλα στη δεκαετία του ‘50. Το τέλος της υποχρεωτικής στράτευσης και της μαθητικής στολής. Η εργατική τάξη πάει στον παράδεισο – ή έστω αποκτάει χρήματα και αγοράζει τις πρώτες ηλεκτρικές συσκευές για το σπίτι. Η Αμερική στέλνει τις πρώτες της μουσικές (σε δισκάκια 45άρια) και τις πρώτες «οδηγίες στυλ» (σε κινηματογραφικούς ήρωες). Οι Teddy Boys, νάρκισσοι με μακριές φαβορίτες, τεράστιο τσουλούφι στυλιζαρισμένο σε πομπαντούρ και Εδουαρδιανά σακάκια με εκτυφλωτικά χρώματα. Και δίπλα οι Rockers με δερμάτινα τζάκετ, μηχανές. Οι μυθικοί καυγάδες, ο πόλεμος στους δρόμους. Η επανάσταση γίνεται μόδα. 

• Επεισόδιο 2: This is a modern world  Κι αν οι Τέντηδες «ανακαίνιζαν» τη νοσταλγία για τις παλιές ημέρες δόξας της Βρετανικής αυτοκρατορίας, η νέα ομάδα που εμφανίστηκε έβλεπε προς το μέλλον. Οι Mods αναζητούσαν το Μοντέρνο, το τέλειο στυλ, την αισθητική που θα σε σώσει από την γκρίζα ζωή. Με άλλα λόγια, η εργατική τάξη πάει σε σχολές γραφικών τεχνών και σε μπουτίκ ρούχων. Μαθήματα μόδας δίνει η τηλεόραση: Να φοράς αυτό. Φοριέται έτσι. Θα το βρεις εκεί. Για να πας εκεί, θα πάρεις το μοτοσακό σου. Είσαι ελεύθερος.
   

• Επεισόδιο 3: Made in England  Η μεταπολεμική Αγγλία δέχτηκε κύματα μεταναστών από τις Δυτικές Ινδίες που ήθελαν να δουλέψουν στη βιομηχανία της. Η πολύ-πολιτισμική κουλτούρα αρχίζει να δημιουργείται στη δεκαετία του ’60, και κάνουν την εμφάνισή τους δύο «υπο-κουλτούρες» του δρόμου που θα έπαιζαν σημαδιακό ρόλο: οι Skinheads (παρακλάδι των Mods – περήφανα παιδιά της εργατικής τάξης, φτωχά, οργισμένα και «τσογλάνια») και οι παράλληλοι Jamaican Rude Boys (ακραίοι, περιθωριακοί, με δικό τους κώδικα στυλ). Πουκάμισα κουμπωμένα μέχρι πάνω στο λαιμό και γιλέκα, τιράντες, φλατ παντελόνια chinos χωρίς σιδερωμένη τσάκιση και μπότες. Μουσική ανοιχτή σε όλες τις νέες φυλές της γειτονιάς – δηλαδή reggae και ska. 

• Επεισόδιο 4: Soul Power  Δεκαετία ’70. Η εμφάνιση της υπέροχης Βρετανικής soul. Ένας νέος τύπος έρχεται στο προσκήνιο, και αυτός εξέλιξη της γενιάς των Mods: ο Soul Boy. Λατρεύει τα ρούχα και τη χορευτική μουσική. Τα πνευστά και το beat. Οι δύο μεγάλες αντίπαλες ομάδες είναι οι Βορειοδυτικοί Northern Soul Boys (με έδρα το Μάντσεστερ και κόλλημα με την αμερικάνικη soul της δεκαετίας του ’60) και οι Νότιοι Southern Soul Boys (με έδρα το Έσεξ και προτίμηση στη μοντέρνα, πιο «ήρεμη» soul). Οι Σοουλίστες δουλεύουν σκληρά και τρώνε το βδομαδιάτικο σε καλά ρούχα (φαρδιά, χαλαρά και εισαγωγής), και ατέλειωτες νύχτες χορεύοντας με τέλειες χορευτικές φιγούρες στα go-go clubs. Αυτή την ομάδα είχαν σαν πρότυπό τους και οι μετέπειτα Jam και, ακόμα και τώρα, ο Paul Weller. 

• Επεισόδιο 5: Black’n white riot   Μέσα δεκαετίας ’70. Η Βρετανία ζει την μεγάλη της οικονομική κρίση. Ανεργία, Μάργκαρετ Θάτσερ. Η νέοι της εργατικής τάξης είναι και πάλι θυμωμένοι, θέλουν να τα σπάσουν όλα. Εδώ μπαίνει το punk και όντως, τα σπάει: και όχι μόνο στη μουσική. Η άγρια, ασπρόμαυρη αισθητική τoυ Xerox-art, σαν φωτοτυπία με ένα σπλας από φλούο χρώμα, επηρεάζει τα πάντα – τέχνη, λογοτεχνία, μόδα. Κανένα «καλό» ντύσιμο. Κανένας «επιτυχημένος και κομψός». Σημεία συνάντησης πάντως, μαγαζιά ρούχων όπως το Acme Attractions (του δημιουργού της σειράς αυτών των φιλμ, Don Letts) και το Sex (του Malcolm McLaren και της Vivienne Westwood) που άνοιξαν τότε στην Κings Road. Παρεμφερής ομάδα και η Τwo-Tone τύποι, φανς και παρέα της δισκογραφικής ετικέτας 2-Tone Records (οι περίφημες Τζαμαϊκάνικες επιρροές στη βρετανική rock μουσική) με ska, reggae και rocksteady. Μαύρα κοστούμια, μαύρα σκαρπίνια, γραβάτες και καλτσάκια με σχέδια σκακιέρα. 

• Επεισόδιο 6: Beaten Generation   Δεκαετία ’80 και δεκαετία ’90. Το rave και η Britpop. Η νεολαία έχει λεφτά, αληθινό, καυτό χρήμα στα χέρια της. Τα γήπεδα γεμίζουν, οι χούλιγκανς τα σπάνε παντού, οι φίρμες αθλητικών ρούχων αρχίζουν να κυκλοφορούν όλο και περισσότερα (και ακριβότερα) σχέδια. Και σε εκείνο το σημείο εμφανίζεται το ecstasy – και κάθε βία σταματάει, όπως και κάθε πολιτική αντιοπαράθεση. Όλοι παραδίδονται σε έναν εκστασιασμένο, ευδαιμονικό χορό στις μεγάλες αποθήκες στην ύπαιθρο όπου κανείς δεν τους ενοχλεί για τη δυνατή μουσική ή την παραβίαση του ωραρίου λειτουργίας. Οι ravers ντύνονται χαλαρά για να μπορούν να χορεύουν ή να ταβλιάζονται, ευτυχισμένοι μέσα στους ηλεκτρονικούς Acid House και Jungle ήχους. Οι αναλυτές στο φιλμ, σχολιάζουν ότι η γενιά του rave ήταν η τελευταία αυθεντική γενιά subculture. Η Britpop που ακολούθησε, υπήρξε και είναι ακόμα μία «καθαρή και τίμια» ματιά στη μουσική και στη μόδα, με νοσταλγική (;) διάθεση προς τους Mods.  

---

Ποιος είναι ο Don Letts ;

Εμβληματική φυσιογνωμία της Βρετανικής ροκ subculture εδώ και σαράντα χρόνια, ιδιοκτήτης του ιστορικού μαγαζιού ρούχων Acme Attractions στην King’s Road και θρυλικός DJ της punk και reggae σκηνής στο Roxy Club.

Γύρισε την ταινία – Βίβλο του βρετανικού πανκ κινήματος, «The Punk Rock Movie» σε φιλμ Super-8mm, με πρωταγωνιστές τους Sex Pistols, τους Clash και πολλά άλλα γκρουπ.

Έχει σκηνοθετήσει περισσότερα από 300 μουσικά βίντεο για ονόματα όπως οι Bob Marley, Elvis Costello και Clash.

Άλλα φιλμ που έχει σκηνοθετήσει είναι: η μεγαλύτερη κινηματογραφική επιτυχία στην ιστορία της Τζαμάικα «Dancehall Queen», ντοκιμαντέρ για το BBC όπως τα «Gil Scott-Heron: The Revolution Will Not Be Televised», «George Clinton: Tales of Dr. Funkenstein», «Soul Britannia», «PUNK: Attitude» και «The Clash: Westway to the World» για το οποίο κέρδισε το βραβείο Grammy το 2003.

Επίσης συνεργάστηκε είτε ως μουσικός είτε ως μάνατζερ με συγκροτήματα όπως οι Basement Five, οι P.I.L. του John Lydon, οι Slits και ίδρυσε τους Big Audio Dynamite με τον Mick Jones (των Clash).

Σήμερα συνεργάζεται με το μουσικό τμήμα του BBC και συμμετέχει στο φιλανθρωπικό πρόγραμμα Strummerville, ένα ίδρυμα των φίλων και της οικογένειας του Joe Strummer των Clash, για τον οποίο γύρισε και το ομώνυμο ντοκιμαντέρ, το 2010.

Πέρσι, οι Big Audio Dynamite σχηματίστηκαν και πάλι με την αυθεντική τους, αρχική σύνθεση για να εμφανιστούν στα φεστιβάλ του Glastonbury, Coachella και Lollapalooza.

http://www.athensvoice.gr